• Nie mów do dziecka zdrobniale „nie pieść się”.
  • SZTUCZNE SPIESZCZAJĄC  SZKODZISZ SWOJEMU DZIECKU!

• Karm pokarmami o  konsystencji odpowiedniej dla wieku dziecka.
  • NIE PODAWAJ ZBYT DŁUGO PŁYNNYCH POKARMÓW,
  • NIE ROZGNIATAJ ICH NA PAPKĘ JEŚLI WIEK DZIECKA TEGO NIE WYMAGA I NIE MA ANATOMICZNYCH  PRZESZKÓD, ŻEBY MOGŁO  UCZYĆ SIĘ   ODGRYZANIA I PRZEŻUWANIA
  • NIE PRZEDŁUŻAJ NAWYKU PICIA Z BUTELKI
  • UCZ DZIECKO PIĆ Z KUBECZKA I PRZEZ SŁOMKĘ

!!!! Pojawienie się ząbków mlecznych jest znakiem, że należy wprowadzić do diety dziecka pierwsze stałe pokarmy !!!!

• Nie używaj zbyt długo smoczków uspokajających.
  • Odstawić smoczek należy bezwzględnie  do 3 roku życia (najlepiej ok. 2,5 r. ż.)
  • Przedłużając ten proces  ryzykujemy powstaniem wady zgryzu u swojego dziecka
  • Zbyt długie ssanie smoczka powoduje nadmierne ślinienie się oraz
  • zwiotczenie mięśni artykulacyjnych,
  • nadmierne uspokajanie smoczkiem może wpłynąć na zablokowanie naturalnych etapów rozwoju mowy tj. np. gaworzenie. NIKT NIE POTRAFI MÓWIĆ MAJĄC STALE ZAPCHANĄ BUZIĘ!!!!!
    
    
• W okresie rozwoju mowy otocz szczególną opieką dziecko leworęczne.
  NIE WOLNO ZMUSZAĆ GO DO POSŁUGIWANIA SIĘ PRAWĄ RĘKĄ!

• Kiedy dziecko zaczyna mówić okaż mu cierpliwość i nigdy nie gaś jego aktywności obojętnością lub cierpką uwagą!

Gdy u twojego dziecka występuje:

• Mówienie nieadekwatne do wieku
  np. twój 3-latek jeszcze nie mówi…., a 4-latek mówi dużo mniej niż rówieśnicy w piaskownicy.
• Problem z rozumieniem mowy
  Jeśli dziecko nie reaguje na polecenia lub reaguje w sposób nieadekwatny. Jeśli masz wątpliwości, czy twoje dziecko dobrze słyszy!
• Niechęć do mówienia, wycofanie z kontaktów słownych
• Nadmierne ślinienie
• Wsuwanie języka pomiędzy zęby podczas artykulacji lub ocieranie nim o wargi / NIE CZEKAJ! Z TEGO SIĘ NIE WYRASTA, PRZECIĄGANIE W CZASIE JEDYNIE UTRWALA WADĘ!!!/
• Wada anatomiczna w budowie narządów artykulacyjnych

Gdy twoje dziecko:

• W wieku 6 m-cy nie gaworzy !
• Po ukończeniu 1 r.ż. nie wypowiada sylab !
• W wieku 2 lat nie mówi „mama”, „baba”, „tata” i innych prostych słów
• Między 2-3 nie wypowiada prostych zdań !
• Po ukończeniu 3 r.ż. nie wymawia którejś z samogłosek A O U E I Y !
• Po ukończeniu 4 r.ż. zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne np.  „d” na „t” (zamiast „domek” mówi „tomek”); „w” na „f” (zamiast „woda” mówi „fota”); „g” na „k” (zamiast „gęś” mówi „kęś”); „b” na „p” (zamiast „buda” mówi „puta”)!
• Wyraźnie zniekształca głoskę „r” wymawiając ją np. w sposób gardłowy
• W wieku 5 - 6 lat nie nie wymawia gł. „sz, ż, cz, dż”  oraz „r”

I. Między 3 – 9m.ż. płodowego wykształcają się narządy mowne i usprawnia się ich funkcjonowanie.

• 4 m. życia płodowego – dziecko odczuwa zjawiska rytmiczne
• 5-6 m. życia płodowego – odczuwa bodźce akustyczne
• 6-7 m. życia płodowego – potrafi ssać palec i płakać
• 6-9 m. życia płodowego – zatrzymuje w pamięci glos matki

II. do 1 roku życia – tzw. okres melodii i apelu

• głużenie – forma ćwiczeń artykulacyjnych
• gaworzenie – forma ćwiczeń słuchowych
• około 1 r.ż. świadomie wypowiada kilka samogłosek a, e czasami i , a także kilka spółgłosek m, b, n, t, d oraz j

III. do 2 roku życia – okres wyrazu

• Dziecko potrafi użyć wszystkich samogłosek  ustnych i y e a u o oraz kilka kolejnych spółgłosek p,p,, m,m,, b, n,n,, t, d ś, k,(ki)
• NIE MARTW SIĘ JEŚLI między 2 a 3 rokiem życia twoje dziecko zamienia  „k” na „t” wymawia np. zamiast „kot”- „tot” lub upraszcza słowa …MA DO TEGO PRAWO!!!!!!!

IV. do 3  rok życia – okres zdania

• Znaczny postęp w rozwoju mowy dziecka.
• Wypowiada wszystkie samogłoski: a o u e i y ą ę
• Wypowiada spółgłoski : p,b,m, p,, b,, m,, w, f, w,, f,, ś, ź, ć dź, k, g, k,, g,, ch, t, d, n, l, ł, j
• CZĘSTO MIĘDZY 2 -3 ROKIEM W MOWIE DZIECKA WYSTĘPUJE HIPERPOPRAWNOŚĆ!!!!!!!!

V. między 3 – 7 okres swoistej mowy dziecięcej

• dziecko wymawia głoski wszystkie podane poprzednio oraz s, z, c, dz, pod koniec 4 r. ż głoskę r , a między 4 – 5 r.ż głoski sz, ż, cz, dż
• WYMOWĘ POSZCZEGÓLNYCH GLOSEK DZIECKO PRZYSWAJA STOPNIOWO OD NAJŁATWIEJSZYCH DO NAJTRUDNIEJSZYCH POD WZGLĘDEM ARTYKULACYJNYM!!!!!!!!!!!

VI. między 7 – 10 okres opanowania podstaw języka

• Dziecko znacząco rozwija zasób słów, które używa i które potrafi zrozumieć; rozwija składnię.

PAMIĘTAJ!
Nie każde dziecko rozwija się jednakowo, mogą wystąpić indywidualne różnice w przebiegu rozwoju mowy. Podane okresy mają pomóc rodzicom w obserwacji dziecka!

Jeśli zaistnieje potrzeba zareaguj szybko i umów się na konsultację u specjalisty!

• Świadomie i systematycznie obserwuj dziecko
• Analizuj przyrost umiejętności językowych swojego dziecka, a w wypadku slabego przyrostu skontaktuj się z zaufanym specjalistą
• Zawsze mów zrozumiale do dziecka – dawaj najlepszy przykład starannej wymowy
• Często nagradzaj dziecko – uśmiechem, słowem, gestem, ale też wyznaczaj rozsądne granice
• Jak najwcześniej osłuchuj dziecko ze słowem czytanym. Czytaj i naucz je dbać o książki
• Często baw się z dzieckiem, ucz je wyliczanek, prostych wierszyków i piosenek
• Dbaj o  zróżnicowaną dietę dziecka - bogatą w witaminy, o odpowiedniej  do wieku konsystencji pokarmów
• Wykorzystuj sytuacje z życia codziennego  do gimnastykowania narządów artykulacyjnych. Pozwól dziecku wylizać talerz po pysznym obiedzi, oblizać się po zjedzeniu loda „jak kotek”
• Komentuj wszystko co robisz z dzieckiem np. „a teraz myjemy rączki”
• W obecności dziecka zadawaj sam sobie pytanie i odpowiadaj na nie
• A przede wszystkim SZANUJ   INDYWIDUALNOŚĆ   DZIECKA ,  UCZ  JE SAMODZIELNOŚCI  W  KAŻDEJ  DZIEDZINIE  ŻYCIA, NIE  PORÓWNUJ  Z INNYMI   DZIEĆMI, NIE  KAŻDE  DZIECKO  ROZWIJA  SIĘ  JEDNAKOWO!!!!